[SCARLETT O'HARA - HƠN 80 NĂM, LUỒNG GIÓ VẪN THỔI - FOR OVER 80 YEARS, THE WIND STILL PERSISTS]

Xuất hiện trong văn học cổ điển xoay quanh bối cảnh Georgia và Atlanta, miền Nam Hoa Kỳ trong suốt thời kỳ nội chiến và thời tái thiết, Scarlett O’Hara xuất hiện như một bông hoa tinh khôi, vừa mềm mại vừa kiêu hãnh nở rộ giữa biển người trong những trang sách của cuốn tiểu thuyết bất hủ “Cuốn theo chiều gió” của Margaret Mitchell. Scarlett khác biệt hoàn toàn so với những suy nghĩ của chúng ta về nữ giới thời bấy giờ. Nàng không cam chịu, không ép mình vào những khuôn khổ xã hội thời đại ấy mà như một sinh khí mới, một luồng gió hiện đại dám thể hiện mình, dám sống đúng với suy nghĩ, với khát vọng tình yêu của mình và hơn hết nàng đã đứng lên phá vỡ rào cản giới - thứ được cho là bất khả rung chuyển của xã hội đó.

Phá vỡ định kiến giới, phá bỏ rào cản - xây dựng một tiếng nói riêng, một tiếng nói mạnh mẽ nhưng cô độc… Scarlett O’Hara - một cô nàng sống trong thời phong kiến phương Tây, khi mà những định kiến ăn sâu vào tiềm thức bao thế hệ và chảy cùng dòng suy nghĩ suốt một chiều dài phát triển nhưng dù vậy thì đóa hoa mạnh mẽ ấy chưa từng một lần chịu nhún nhường trước những áp đặt, những khuôn khổ ấy. “Và nếu không được sung sướng thì đó cũng là số phận của nữ giới. Thế giới chỉ dành riêng cho đàn ông và đàn bà chỉ có việc chấp nhận nó. Đàn ông làm chủ sản nghiệp, và đàn bà quản trị sản nghiệp đó. Đàn ông hưởng hết công trạng của việc khai thác, và đàn bà có bổn phận khen ngợi sự khéo léo của đàn ông. Đàn ông gầm thét như bò rừng khi bị xóc dầm, còn đàn bà phải cắn răng không rên rỉ khi sanh nở vì sợ chồng lo lắng. Đàn ông ăn nói cộc cằn và hay say sưa. Đàn bà không được nói lấp tiếng và dìu người say lên giường mà không hề trách móc một lời. Đàn ông thô lỗ và hay nói thẳng. Đàn bà luôn luôn ân cần, cao quý và khoan dung” - đây chính là xã hội mà nàng phải hòa mình vào nếu không muốn bị gạt ra ngoài nhưng không, nàng không giống họ, nàng sống với những suy nghĩ của nàng, nàng chủ động với những gì nàng muốn và nàng khát khao được làm chủ cuộc đời. Đó như một tiếng nói hoàn toàn lạ lẫm, một luồng sinh khí mới mà có thể nếu không cẩn thận sẽ gây ra một cơn bão cuốn hết đi tất cả những gì nó có. Nàng khác biệt so với những phụ nữ miền Nam - những người luôn được xã hội thích xem như những sinh vật xinh xắn cần sự bảo vệ của đàn ông. Scarlett hiểu rằng nàng cũng chỉ đang tỏ ra là một con búp bê đầu rỗng và nàng căm thù cái sự "cần thiết" giả vờ ấy. Tại sao người phụ nữ luôn phải hy sinh mình cho những người đàn ông? Tại sao người phụ nữ phải dịu dàng, phải xinh đẹp, phải biết phép tắc, phải ngoan ngoãn, phải biết điều chỉ để lấy lòng đàn ông? Tại sao họ phải chấp nhận sống một cuộc đời mà biết rõ cái kết của mình là do người khác quyết định? Từ bao giờ mà số phận của chúng ta lại gắn liền với mức độ yêu thích của cánh mày râu? Scarlett của chúng ta thì không như vậy! Dù rằng biết mình cô độc, dù rằng biết mình khác với “những cô gái ấy” nhưng chưa từng vì thế mà sợ hãi, mà lùi bước vào bóng đêm mà luôn góp nhặt dũng khí để vươn mình hồi sinh, tỏa ra ánh sáng của riêng nàng - chỉ riêng nàng mà không phải một ai hết.

Nàng luôn biết rõ giá trị của bản thân, biết rõ bản thân mình cần gì và nên làm gì. Nàng không đi vào những lối mòn xưa cũ, không bắt chước để được yêu, không khuôn khổ để được sống. Nàng ý thức được “phụ nữ nguyền rủa nàng sau lưng nhưng thầm ghen tị nàng trong thâm tâm. Đàn ông cảm thấy bị xúc phạm và phẫn nộ trước những hành động ngạo ngược của nàng nhưng sẵn sàng đánh nhau chí tử chỉ để được mang cho nàng món tráng miệng”. Giá trị của một con người chưa bao giờ nằm ở số đo ba vòng tuyệt đối, cũng không nằm trên những bộ y phục lộng lẫy, càng không thể hiện qua một ngoại hình tuyệt sắc giai nhân mà được khẳng định qua lòng kiên nhẫn, ý chí sắt đá, sự kiên cường mạnh mẽ đối mặt với nghịch cảnh, sự bền bỉ và khả năng giải quyết trong những lúc bế tắc cực độ. Scarlett dù trong bất kì hoàn cảnh nào cũng chưa từng cho phép bản thân buông bỏ, một tay cô gây dựng lại Tara từ những đống đổ nát, từ hơi thở phảng phất yếu đuối của những tàn dư chiến tranh. Chắc hẳn vào thời đại ấy, những chuyện này vốn dĩ chưa bao giờ được phép đưa cho phụ nữ một tay giải quyết nhưng đóa hoa ấy mặc bao lời bàn tán, chỉ trỏ đã gây dựng được cả một vườn hoa cho riêng mình. Nàng không ngừng đấu tranh cho quyền lực và địa vị của bản thân mình trong xã hội, nàng luôn tìm cách để tự khẳng định mình không thua kém bất cứ một người đàn ông nào thậm chí khả năng kinh doanh của cô còn hơn rất nhiều người, không ngừng nỗ lực vì thứ bản thân mong cầu để vươn lên trong một thế giới mà nam giới thường nhận được sự ưu ái hơn. Scarlett luôn thách thức những khuôn phép của một phụ nữ quý phái. Kết quả là nàng bị nhiều người khinh ghét nhưng nàng không ngại ngẩng cao đầu trước sự phản ứng của những người khác, nhiệt huyết của nàng như một ngọn lửa chất chứa bao khát vọng, chưa từng bị ảnh hưởng bởi những cơn gió phập phồng xung quanh và sẽ không bao giờ để mình bị dập tắt chỉ vì người khác. Một cô gái hiểu rõ mình cũng là một cô gái mà khó ai có thể chạm đến, dù rằng đã là tác phẩm của gần một thế kỷ về trước, song hơi ấm vẫn còn vương của ngọn lửa rực cháy trong nàng vẫn để lại bao giá trị về những suy nghĩ, những tư tưởng, những ấn tượng khi dám đứng lên để dám sống cuộc đời của mình, sống với những lí tưởng của bản thân. 

Bi kịch tình yêu của cuộc đời Scarlett -  chất chứa bởi mất mát và đau thương nhưng đồng thời là niềm tin vào một ngày mai tươi sáng…

Cũng như bao người thiếu nữ thời ấy, Scarlett O’Hara khao khát có được tình yêu đích thực của cuộc đời mình. Bất hạnh thay, đời sống tình cảm của nàng lại bị gieo rắc bởi những gam màu của sự bi thương. Dù vậy, tình yêu mãnh liệt và lòng kiên cường của nàng sẽ mãi là nguồn cảm hứng vĩnh cửu cho những thế hệ sau này. Trái tim nàng đã biết đến tình yêu từ thuở thơ bé, khi nàng đã tỏ tình với Ashley, người mà nàng sẽ mãi không thể chạm tới. Nhưng trong mỗi thổn thức đau đớn, nàng vẫn kiên trì theo đuổi tình yêu, dù biết rằng nàng và Ashley sẽ không thể đến bên nhau. Cuộc sống tình cảm của nàng không chỉ đẹp như những bông hoa rực rỡ, mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu thẳm và đau thương cùng những lựa chọn đi ngược lại với tiếng gọi trái tim nàng. Nàng đã chọn kết hôn với những người đàn ông không vì tình yêu chân thành, thay vào đó là sự thèm khát và vụng dại. Dẫu vậy, sau những bước đi được coi là sai lầm ấy của nàng chính là những bài học quý giá về tình yêu. Giờ đây, Scarlett mới nhận ra người nàng yêu, người sẵn sàng giang rộng vòng tay ôm lấy nàng - Rhett Butler. Mặc dù trái tim nàng đã bị quyến rũ bởi sự lịch lãm và bản lĩnh của chàng, nhưng nàng không thật sự nhận ra thứ tình yêu bao dung mà Rhett dành cho nàng cho đến khi nàng đánh mất tất cả. Rhett Butler cùng cô con gái bé nhỏ của hai người đã bỏ lại Scarlett một mình. Trên những bậc cầu thang trong căn nhà thiếu đi hơi ấm của tình yêu, nàng gần như sụp đổ. Nước mắt nàng rơi như những giọt sầu bi, và trong khoảnh khắc đó, nàng nhận ra rằng nàng đã bỏ lỡ tình yêu đời mình, tình yêu ấy đã đi qua trước khi nàng kịp ngoảnh lại. Sau tất cả, nàng đã quay trở về căn nhà Tara, nơi chứng kiến biết bao biến cố của cuộc đời nàng. Nàng đã chấp nhận thực tế và nhìn vào tương lai, cùng với đó là niềm hy vọng rằng ngày mai là một ngày mới.

Dù tác phẩm “Cuốn theo chiều gió” đã được viết gần một thế kỷ về trước, thế nhưng, thái độ và cách xử sự khi đối mặt với tình yêu của Scarlett O’Hara vẫn mang lại nhiều cảm hứng cho những người phụ nữ thời hiện đại. Nàng là một hình mẫu tiêu biểu cho nét tính cách đầy dịu dàng, song cũng vô cùng kiên cường và nhiệt huyết như một ngọn lửa bùng cháy. “Love is not about how much you say ‘I love you’, but how much you prove that’s true (Zane) (tạm dịch: “Tình yêu không nằm ở câu nói ‘Em yêu anh’, mà nó nằm ở cách bạn chứng minh tình yêu ấy”). Scarlett O’Hara sống trong thời đại nơi mà người phụ nữ được coi thế yếu, luôn trong tình trạng bị động và không thể tự chủ trong suy nghĩ và hành động. Scarlett là một người phụ nữ độc lập và luôn quyết tâm đấu tranh cho tình yêu của mình qua cách cô nỗ lực chinh phục trái tim của Rhett Butler - người mà cô thật sự yêu thương. Dù cho câu truyện không kết thúc bằng phân cảnh Rhett và Scarlett ở bên nhau, trong thâm tâm nàng vẫn luôn tin rằng nàng có thể chiếm lại được Rhett. Scarlett không đợi tình yêu đến với cô, thay vào đó, cô tự mình tạo dựng và chiếm lấy trái tim người cô yêu. Dù trải qua nhiều nỗi đau mất mát, Scarlett luôn thành thật với trái tim mình và không ngại nói lên tình cảm của của mình. Dẫu là đối với Ashley hay Rhett, cô chưa từng sợ nói lời yêu thương và chủ động thể hiện tình cảm của mình qua những hành động quan tâm, săn sóc. Scarlett đồng thời là người phụ nữ biết cân bằng giữa cảm xúc và lý trí khi yêu. Sau khi trải qua vô vàn thăng trầm, nàng với trái tim yêu thương đã tự nhìn nhận được giá trị của tình yêu chân thành và sự vị tha. 

              “Thương thay phận gái cũng là người,

                Nỡ bỏ xuân xanh quá nửa đời.

                Ông Nguyệt nỡ nào trêu quải mãi,

                Chị Hằng khéo nhẽ éo le thôi.

                Hoa còn phong nhuỵ ong ve vảy,

                Gió đã phai hương bướm tả tơi.

                Quá ngán thợ trời ghê gớm bấy,

                Xuân xanh được mấy chút thương ôi.”

         (Hồ Xuân Hương - Trích “Thương thay phận gái”)

Dù sống ở hai thời đại, hai nền văn hoá và văn học vô cùng khác nhau, thế nhưng Scarlett O’Hara và Hồ Xuân Hương có nhiều nét tương đồng trong tư tưởng và phong cách sống. Cả Hồ Xuân Hương và Scarlett O’Hara đều vô cùng gai góc và dũng cảm phá vỡ mọi định kiến và rào cản của xã hội đương thời. Nếu như nhà thơ Hồ Xuân Hương được biết đến là một người có lý tưởng sâu sắc, dám nói lên góc nhìn của mình về xã hội Việt Nam và đấu tranh cho những bất công cho người phụ nữ, Scarlett O’Hara đã đi ngược lại với định kiến thời ấy rằng phụ nữ chỉ nên ở nhà làm nội trợ và núp dưới cái bóng của người chồng, nàng đã ý thức được tầm quan trọng của quyền lực và địa vị, từ đó gây dựng lại một Tara rộng lớn có của ăn của để. “Làm sao sống được mà không yêu, Không nhớ, không thương một kẻ nào?”. Cả Scarlett và Hồ Xuân Hương đều coi tình yêu là lẽ đương nhiên, thế nhưng cách họ yêu cũng vô cùng đặc biệt, bỏ qua mọi “công thức chung” trong cuộc đời của những người con gái của cả hai nền văn hoá khác nhau. Họ sẵn sàng theo đuổi tình yêu của đời mình dù cho điều đó được coi là cấm kỵ khi tư tưởng “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó” đã thấm nhuần vào niềm tin của xã hội Việt Nam và tư tưởng kết hôn vì lợi ích hai bên ở Hoa Kỳ. Dù đến cuối cùng, cả hai người chưa thể đi đến kết cục trọn vẹn với người mình thương yêu, thế nhưng những gì họ để lại chính là niềm tin mãnh liệt vào tình yêu, rằng một ngày nào đó, họ sẽ được ở bên cạnh người thật lòng yêu họ và ngược lại.

Dạo quanh trên những trang viết đầy tính nhân văn, những ý thức rõ ràng về giá trị giới từ hơn 80 năm về trước, ta mới nhận thức rõ cả những lí tưởng, những uất ức khó lòng bày tỏ của người phụ nữ trong thời đại ấy. Họ khao khát được sống đúng với những suy nghĩ riêng nhưng bị người đời châm chọc, cách xa. Họ mong cầu có được hạnh phúc mà mình ao ước nhưng lại phải chấp nhận cúi đầu buông tay. Ở thời đại đó, họ khác biệt nhưng chính cái khác biệt đó đã khiến những giá trị mà họ mang lại còn lưu đến tận bây giờ. VFSA mong rằng qua đây chúng ta đều có thể khẳng định rằng mỗi người phụ nữ là một cánh hoa, mỗi cánh hoa đều tỏa sáng bởi sự quyết định của mình, khép lại những giới hạn, và tự do bay cao theo những cơn gió của đời.

Tác giả: Nguyễn Thúy Nga, Phạm Khánh Linh.

------------------------------------------

Emerging within the classic literature tapestry set in Georgia and Atlanta, Southern United States, during the Civil War era and Reconstruction period, Scarlett O’Hara came to light as a delicate yet proud flower blooming among the masses within the pages of the timeless novel "Gone with the Wind" by Margaret Mitchell. Scarlett starkly contrasts with the conventional perceptions of femininity of her era. She refuses to conform and defies societal mores of her time, rather, she embodies a breath of fresh air, a modern force willing to express hersếlf, to live true to her thoughts and love aspirations, and above all, she has the nerve to rise and shatter the gender divide - that supposed unassailable stronghold of the contemporary society.

Breaking the gender stereotypes, breaking down barriers - forging a unique voice, a voice potent yet solitary… 

Scarlett O’Hara - a woman living in the Western feudal society, where ingrained prejudices permeate the collective unconscious across generations, nonetheless, she remains unbowed, never yielding to impositions nor constraints. "And, if it was not happy, that was a woman's lot. It was a man's world, and she accepted it as such. The man owned the property, and the woman managed it. The man took credit for the management, and the woman praised his cleverness. The man roared like a bull when a splinter was in his finger, and the woman muffled the moans of childbirth, lest she disturb him. Men were rough of speech and often drunk. Women ignored the lapses of speech and put the drunkards to bed without bitter words. Men were rude and outspoken, women were always kind, gracious and forgiving." - this is the society into which she must assimilate so as not to be discarded, still, she is not like them, she lives by her own convictions, she takes charge of what she wants, and she desires to control her own destiny. It's a wholly unfamiliar voice, a new vitality that, if not careful, could unleash a storm to sweep away all in its path. She differs from the Southern belles - those regarded by society as delicate creatures in need of male protection. Scarlett understands she is also acting as an empty-headed doll, and she despises that facade of "necessity." Why must women sacrifice themselves for men? Why must women be demure, beautiful, decorous, obedient, and submissive merely to please men? Why must they accept a life wherein their fate is dictated by others? Since when did our fate become contingent on the favor of men? Our Scarlett is not of that ilk! Despite knowing her solitude, knowing she is different from "those girls," she never once succumbs to fear, never retreats into the shadows, ever gathering courage to rejuvenate herself, radiating her own light - hers alone, unshared by any other.

She always knows her own worth, knows what she needs and what she should do. She eschews the well-trodden paths, eschews imitation to garner affection, eschews confine to exist. She is aware that "women curse her behind her back but secretly envy her. Men feel offended and outraged by her audacious actions yet are willing to fight to death just to proffer her dessert." The value of a person never lies totally in 3-round measurements, nor in glamorous attire, nor in outward beauty but is affirmed through patience, unwavering will, resilient courage in the face of adversity, perseverance, and problem-solving ability in dire straits. Scarlett not once allows herself to give up in any circumstance, single-handedly rebuilding Tara from the ruins, from the faint breaths of post-war remnants. Surely, in those times, such deeds were at no time sanctioned for women to resolve single-handedly, she however, despite all criticisms, built an entire garden of her own. She constantly fights for her power and position in society, invariably striving to assert herself no less than any man, even surpassing many in the realm of commerce, restlessly  pursuing what she desires in order to rise in a world where men often receive preferential treatment. Scarlett always challenges the conventions of a genteel woman. Thus, she is regarded with contempt by many, even so she never hesitates to hold her head high in the face of people’s reactions, her fervor is akin to a fire with countless aspirations, never swayed by the gusts of winds around her and will never let itself be extinguished because of others. A girl who understands herself thoroughly is also a girl whom few can touch, though a creation from nearly a century ago, the warmth of the blazing fire within her still leaves behind invaluable values ​​about thoughts, ideas, and impressions when daring to stand up to live her life, by her own ideals.

The love tragedy of Scarlett's life - a blend of loss and anguish, yet also harbors hope for a brighter tomorrow…

Scarlett O'Hara, like many young women of her era, yearned for the true love of her life. Sadly, her romantic journey was painted with shades of sorrow. However, her intense love and unwavering resilience continue to serve as timeless inspirations for future generations. From her tender years, Scarlett's heart was acquainted with love, confessing her affection for Ashley, a love forever beyond her reach. Yet, amidst the throes of pain, she persisted in her pursuit of love, fully aware that she and Ashley could never be united. Scarlett's romantic endeavors were not mere blooms of roses; they were laden with profound emotions, heartache, and choices conflicting with her heart's desires. She wed not for genuine affection but for desire and folly. Nevertheless, through these perceived missteps, she gleaned invaluable lessons about love. Now, Scarlett recognizes her true love in Rhett Butler, who had been there all along. Although beguiled by his sophistication and valor, she failed to grasp Rhett's unconditional love until she lost everything. Rhett Butler, along with their young daughter, left Scarlett desolate. Upon the steps of their loveless home, she nearly collapsed. Tears fell like bitter drops, and in that moment, she realized she had forsaken her true love, a love that slipped away before she could turn back. Despite it all, she returned to Tara, witnessing life's myriad upheavals. She accepted reality and looked towards the future, buoyed by the hope that tomorrow would bring a fresh start.

Though "Gone with the Wind" was penned nearly a century ago, Scarlett O'Hara's approach to love still resonates with contemporary women. She epitomizes a character of gentle fortitude, resolutely determined and passionately ablaze like a flickering flame. "Love is not about how much you say 'I love you,' but about how much you prove it's true" (Zane). Scarlett navigated an era where women were perceived as feeble, passive, and devoid of independent thought or action. Yet, she stood independent and resolute, fighting for her love by capturing Rhett Butler's heart, the man she genuinely loved. Despite the tale's denouement sans Rhett and Scarlett together, deep down, she clings to the belief that she can reclaim him. Scarlett did not wait for love; instead, she forged and seized the heart of her beloved. Despite enduring myriad losses and heartaches, Scarlett remained true to her heart, unafraid to articulate her sentiments. Whether for Ashley or Rhett, she never shied away from professing her love and demonstrating affection through attentive care. Scarlett harmonized emotion and reason in matters of the heart. After countless vicissitudes, with a loving heart, she finally recognized the value of sincere love and forgiveness.

"Feeling pity for the fate of a girl, who is also a person,

How could she bear to leave her youthful spring halfway?

Would Mr. Moon ever tire of teasing endlessly,

While Mrs. Milky Way cleverly stops her lamentations?

Flowers still bloom, bees still buzz around,

The wind has faded the fragrance, butterflies have withered.

Too fed up with celestial arrangements,

How much of the youthful spring remains, oh pity!"

(Ho Xuan Huong - Excerpt from "Alas, the plight of a woman")

Though living in disparate eras and cultural milieus, Scarlett O'Hara and Ho Xuan Huong share parallels in thought and ethos. Both epitomize unwavering independence, shattering societal norms and constraints. If Ho Xuan Huong was renowned for her profound ideals, daring to voice her critiques of Vietnamese society and advocating for women's rights, Scarlett O'Hara defied the conventions of her time, where women were relegated to homemakers, submissive to their spouses. "How can one live without love, without remembrance, without cherishing anyone?". Both Scarlett and Ho Xuan Huong regarded love as a natural impulse, yet their modes of expression were singular, defying societal conventions of their respective cultures. They pursued their enduring loves despite societal taboos, as the societal dictum of "children should abide by their parents' decisions" was ingrained in Vietnamese society, and pragmatic marriage prevailed in the US. Though their tales did not culminate in a union with their beloved, what they left behind was a steadfast belief in love, that one day, they would find reciprocated affection.

Wandering through pages brimming with humanistic ideals, with clear cognizance of gender values from over 80 years ago, we come to realize not only the ideals but also the unarticulated grievances of women in that era. They aspired to live according to their own convictions yet were derided, kept at arm's length. They sought the happiness they yearned for yet resigned themselves to letting go. In that era, they were anomalies, but it's precisely their anomaly that ensures the endurance of their values to this day. VFSA hopes that through this, we can all affirm that every woman is a blossom, each radiating through her own choices, transcending constraints, and soaring freely with life's gusts.

Authors: Nguyen Thuy Nga, Pham Khanh Linh.

Translators: Tong Mai Anh, Nguyen Thi Hong Anh.